Hasteko, hazia kotoiarekin estali eta yogurt pote garbian sartu. Ondoren ura pixka bat bota; baina kontuz! ez bota asko eta ez egin igerilekurik! Azkenik, leiho ondoan jarri eguzkia eta haizea hartzeko. Egunero ur pixkat bat bota. Landarea handitzen denean, lorotzira pasa eta makila jarri gehiago handitzeko.
LANDAREEN ATALAK ETA HANDITZE PROZESUA:
Hazia landatu lur azpian. Ura guk bota al diogu edo euritik lortzen du ura, eguzkia eta airea ere behar du. Sustraiak jaiotzen zaizkio gatz mineralak eta ura hartzeko lur azpitik. Eguzkia eta airea behar izaten jarraitzen du.
Ondoren, zurtoina jaiotzen zaio lurrazalera eta ura eta gatz mineralak igotzen dira handiagoa izateko. Zurtoinean adarrak ateratzen dira eta adar puntetan hostoak jaiotzen dira.
Azkenik, fruituak eta/edo loreak jaiotzen dira. Fruituak eta loreak irekitzen direnean, barruan dituzten haziak erortzen dira lurrera. Horrela, berriz haste da prozesua beste landare bat jaiotzeko.
Egipto Afrikan dago. Basamortuz inguratua dago baina Nilo ibaiaren ertzean sortu zuten ura hartzeko biztanleek edateko eta baratzak ureztatzeko. Ura Xadufa izeneko instrumentu batekin hartzen zuten.
Xadufa Nilo ibaia ondoan.
Antzinako Egipton faraoiek gobernatzen zuten. Erregina eta erregegeak ziren. Nefertiti, Kleopatra Menes, Tutankamon, Akenaton… izan ziren ezagunenak. Faraoiak hiltzen zirenean momiak egiten zituzten eta sarkofagoetan sartzen zituzten.
Eskribauek idazten zuten hieroglifikoz tenpluetako paretetan, obeliskoan, piramide barruan…
Nekazariek barazkiak landatu eta biltzen zituzten. Nilo ertzean zituzten baratzak.
Barazkiak eta lekaleak Nilo ibaiaren ertzean.
Arrantzaleak Nilo ibaian arrantzatzen zuten. Belaontzietan ibiltzen ziren Nilotik. Belaontzietan ere piramideak, tenpluak… eraikitzeko harriak garraiatzen zituzten.
Langileak piramideak, tenpluak, etxeak… eraikitzen zituzten.
Soldaduak Egipto defendatzen zuten.
ZE BEREZITASUN ZUTEN ERAIKITZEN ZITUZTEN ERAIKINAK?
TENPLUA: faraoiak eta jainkoak bizitzeko.
OBELISKOA: Tenpluen aurrean eraikitzen zen izpiritu txarrak ez sartzeko.
Tenplua zotzekin sortua. Aurrean Obeliskoa dago, tenplua babesten.
ESFINGEA: lehoiaren gorputza du eta pertsonen burua du. Piramideen aurrean eraiki zuten izpiritu gaiztoak ez sartzeko eta momiak ez zirikatzeko.
PIRAMIDEAK: Harrizkoak ziren eta punta urrezkoa zuten. Faraoien momiak sartzen zituzten.
Piramideak eta Esfingea.
LODOSAN AURKITZEN ZAILAK DIREN ANIMALIAK ZEUDEN EGIPTON. GAUR EGUNERARTE IRAUN DUTE
Krokodiloak, hipopotamoak, dordokak, eskorpioia, sugeak, dromedarioak eta gameluak.
Gaur dinosauro baten arrautza aurkitu dut. Arrautza horia da eta pixka bat morea da. Nik uste dut arrautzatik Triceratop bat jaioko dela.
Triceratop-ak sudurrean adarra dauka. Lepoa babesteko lepoko gogorra zuen. Lau anketan ibiltzen zen eta belarjalea zen.
Egilea: AFRIKA CAMPO GURREA
ARRAUTZAK IREKI AL DIRA?
Aurreko
egunean dinosauro baten arrautza aurkitu nuen Txinan. Martxoaren
26an, astelehenean ireki zen. Nire dinosauroaren izena Velociraptor
da. Haragia jaten du eta bi
hanken gainen ibiltzen da. Tamainaz txikia da baina oso azkarra da.
Etxean gordeko dut baina kontu handiz. Galtzen baldin badut jendean jango du eta!
Egilea: UXUE AZCONA CORDÓN
LURREAN BIZI IZAN ZIREN DINOSAUROAK
Dinosauroak lurran bizi ziren duela miloika urte. Gizakiak ez ziren jaio oraindik.
Dinosauroak arrautzetatik jaiotzen ziren. Narrastien erreinukoak ziren. Haragijaleak eta belarjaleak ziren eta tamaina askotakoak zeuden: haundiak, ertainak eta txikiak.
Fosilak aurkitu direlako dakigu existitu zirela. Duela miloika urte meteoritoa erori zen lurran eta ondamendi asko gertatu ziren eta horrela desagertuz joan ziren pixkanaka-pixkanaka dinosauroak: Tsunamiak altxatu ziren eta itota hil ziren, sumendiak lehertu ziren eta laban erreta hil ziren, oxigenoa txarra zen eta ezin zuten arnastu…
Egilea: IKER COMESAÑA MARTINEZ
NOLAKOAK ZIREN DINOSAUROAK?
Dinosauroak ezberdinak ziren beraien artean. Batzuek haragiajaleak
ziren haragia jaten zutelako eta bi hanketan ibiltzen ziren. Beste
batzuk belarjaleak ziren belarra jaten zutelako lau hanketan ibiltzen
ziren.
Uretan bizi ziren, beste batzuk zeruan hegan egiten zutelako eta
azkenekoak lurtarrak ziren.
Informazio bilketa
Tamanina haundiakoak, ertainekoak eta txikikoak dira. Normalean dinosauro handiak oso baketsuak ziren, belarra hostoak eta landareak jaaten zituzten. Lepo eta isats luseak zituzten. Dinasauro txikiak oso azkarrak eta arinak ziren. Atzeko hanken gainean ibiltzen ziren.
Egilea: NEYEN MARTINEZ GALILEA
ZEIN DA ZEIN DA……. ASMAKIZUN HAUEN ATZEAN DAUDEN DINOSAUROAK?
Bi hankekin ibiltzen da. Tamaina haundia du. Ez dauka lepo luzea. Isatsa gorria dauka. Atzeko hankak luzeak ditu eta besoak motzak ditu. Azala gorria du eta piska bat beltza ere. Kopetan bi adar ditu. Zein da?
Dinosauro hau lurtarra da eta bi hanketan ibiltzen da. Tamaina ertaina du. Isatsa dauka, lepo motza du esku motzak ditu. Hortzak zorrotzak ditu eta haragia jaten du. Film askotan atera dute eta horregatik oso famatua da. Zein da?
